ابن رسته

جغرافی دان و گزارشگر آثار باستانی (درگذشت 300 ق، 913 م)

ابن رُسته از مردم اصفهان بود و اندکی پیش از مرگش کتاب الاَعلاق النَفیسه (گرانمایه ترین گران مایه ها) را به نگارش در آورد. این کتاب به معرفی شهر های بزرگ جهان اسلام و برخی سرزمین های دیگر مانند، روم شرقی، سرزمین مجار ها، بلغار ها، روس ها و اسلاو ها و بخش هایی از شرق دور مانند کامبوج، می پردازد. آن چه گزارش این جغرافی دان ایرانی را از گزارش های معاصرانش مانند یعقوبی و جیهانی متمایز می سازد، اشاره به تاریخ شهر ها و آثار باستانی آن هاست.

حَتشِپسوت نخستین فرعون زن

فراعنه ی سلطنت جدید، مصر را از یک کشور مجزا به یک قدرت بین المللی تبدیل کردند. پسر احمس،آمِنحوتِپ اول (Amenhotep I) برای تقویت سلطه مصر بر همسایه جنوبی اش (نوبه) تلاش فراوانی کرد. فرعون بعدی، تحوطمس او (Thutmose I) سپاه مصر را به شرق فرستاد تا پس از سپری کردن مسیری حدود 1800 کیلومتر به رود فرات برسند. نوه او، تحوطمس سوم، بالاخره سلطه غیر قابل منازعه ی مصر را بر تمام خاور نزدیک و نوبه تثبیت کرد. در دوره حکومت او، امپراطوری مصر به اوج خود رسید.

رسیدن تحوطمس سوم به قدرت آسان نبود، زیرا او در هنگام مرگ پدرش، پسر بچه ای بیش نبود. مادر خوانده اش به نام حتشپسوت (Hatshepsut) نایب السلطنه شد، یک فرمانروای موقت که تا زمانی که فرمانروای قانونی به سنی برسد که بتواند بر تخت بنشیند، حکومت می کرد. حتشپسوت هم دختر و هم همسر فرعون بود و بعد از درگذشت همسرش، او تخت را برای خودش می خواست. ابتدا او تحوطمس سوم را از دربار دور کرد، سپس وزیر و سایر کارگزاران مهم را برای ملاقاتی فراخواند.

پادشاه عنکبوتی فرانسه

سرشت ماکیاولیستی فرمان روایان دوره رنسانس را بهتر از همه می توان در ویژگی ها و اقدامات پادشاه فرانسه، لویی یازدهم که از سال 1461 تا 1483 حکومت می کرد، نشان داد.

او به «عنکبوت کیهانی» شهرت داشت زیرا همیشه مشغول تنیدن تار های دسیسه بود.وی برای این که به پادشاهی برسد، ناشکیبا بود و در هفده سالگی شروع به توطئه چینی بر ضد پدرش، شارل هفتم نمود. اقدامات او منجر به تبعید وی در پنج سال آخر حکومت شارل شد. در دوران تبعید با داشتن یک شبکه جاسوسی پدرش را زیر نظر داشت که سبب انتشار یافتن شایعه مسموم شدن شارل توسط لویی یازدهم گردید. به هر حال وی پس از مرگ شارل هفتم در سال 1461 پادشاه فرانسه شد.

پادشاه جدید نسبت به ظاهرش و آیین ها بی توجه بود و رسوم را آشکارا استهزا می کرد. لویی لباس های خاکستری ارزان قیمت بر تن می کرد، کلاه نمدی بر سر می گذاشت و از همان غذای ساده رعایای فرانسوی می خورد.

آموزش و پرورش در عصر هخامنشی

شاهان هخامنشی، از کوروش تا خشایارشا، بر این باور بودند که آموزش و پرورش عنصر کلیدی دیگری است که باعث کارآیی امپراطوری بسیار گسترده آن ها می شود. به این دلیل، شاهان در پی آن بودند که تا آن جا که ممکن است آموزش را در دسترس بیشترین اتباع امپراطوری قرار دهند.
هرودوت، گزنوفون و استرابون همگی تایید می کنند که در آن عصر آموزش مهم و در دسترس همه ایرانیان بود. اما گزنوفون نکته مهم دیگری را هم می افزاید: «هر ایرانی حق دارد فرزندانش را به آموزشگاه های دولتی بفرستد. در واقع، همه کسانی که توانایی آن را دارند که فرزندانشان را بدون کار کردن بزرگ کنند، آن ها را به آن جا می فرستند: کسانی که نمی توانند باید از این امتیاز چشم بپوشند.»
به سخن دیگر، آموزش تنها در دسترس افراد نسبتا مرفه بود و فرزندان دهقانان به یقین از آن محروم بودند. بحث های دیگری درمورد آموزش که در سر تا سر کتاب گزنوفون پراکنده است نشان می دهد که این امتیاز تنها در دسترس پسران بوده و دختران به آن راهی نداشته اند.

کولوسئوم

ساخت آمفی تئاتر بزرگ روم (کولوسئوم) در سال 70 میلادی آغاز شد و طی یک دهه به پایان رسید.

این بنا یکی از بزرگترین سازه های مهندسی جهان است که به عنوان بزرگترین آمفی تئاتر جهان شناخته می شود و می تواند بیش از 50 هزار بازدید کننده را در خود جای دهد.

این بنا در گذشته دارای 80 ورودی بوده که76 ورودی برای عموم مردم، یکی از آن ها برای پادشاه، دیگری برای دختران اشراف زاده، و دو ورودی برای نجبا و خانواده ی آنان استفاده می شده.

ساخت این بنا توسط وسپاسیان امپراطور سالهای 69 تا 70 روم پایه گذاری شد که در نهایت توسط دومیتیان برادر تیتوس( پسر وسپاسیان) تکمیل شد.

امردادگان

طبق سنت جشن های ماهیانه، همزمانی امرداد (گل چمبک به امرداد اختصاص دارد) روز با امرداد ماه که برابر با سوم مرداد در گاه شماری جدید می باشد را جشن امردادگان نام نهاده اند.

امرداد در اوستا به صورت امرتات (حرف ت پهلوی در فارسی جدید تبدیل به د می شود، بدین صورت است که امرتات به صورت امرداد در می آید اما حذف ا که به عنوان پیشوند نفی می باشد معنای امرداد را از بی مرگی به میرایی تغییر می دهد؛ بنابر این واژه مرداد که امروزه به کار برده می شود اشتباه بوده و صحیح آن امرداد است. ا«پیشوند نفی» + مر«mar» به معنای مرگ + تات«tat» به معنای جاودانگی ) به معنای بی مرگی آمده است که نمود دیگری از رستگاری می باشد.

امرتات در فرهنگ اوستایی نام یکی از هفت امشاسپند است؛ این امشاسپند در عالم مینوی نماینده و مظهر بخشایش خداوند بوده و در عالم مادی نگاهبانی از گیاهان و نباتات را بر عهده دارد. امرداد همواره در کنار خرداد (خورداد) مطرح بوده است. به واقع خرداد به مدد ایزدانی چون: تیشتر، واته (ایزدباد) و ... امرداد را برای ایجاد امنیت در جهان مادی یاری می رساند؛ همراهی این دو امشاسپند در جهت جنگ با دیو گرسنگی و تشنگی (زئیریچ : دیو تشنگی) می باشد.

به هنگام جشن امردادگان، امشاسپند مرداد در مقابل تئرو (tauru: دیو گرسنگی) قرار گرفته و نبردی در میان آن ها در می گیرد. او بر تئرو پیروز می شود تا گیاهان برویند و آدمیان از آن ها تغذیه کرده و بدین سان دیو گرسنگی از میان برود.

در جشن امردادگان مردم به کنار گیاهان در دامن طبیعت رفته و برای پیروزی امرداد بر دیو گرسنگی دعا می کنند.

نمایشگاه ماتروشکا

در سال 2010 در نمایشگاه ملی روسیه در پاریس، عروسک های غول پیکر ماتروشکا نصب شد. این نمایشگاه برای ارائه یکی از هنر های مردمی روسیه بود و بیش از 50 ماتروشکا به نمایش گذاشته شد.
برای ساخت هر اثر بیش از 15 هنرمند فعالیت کردند و ابعاد هر عروسک بین 6 -13 متر است. این آثار از چوب درخت غار ساخته شده و طراحی های آن روایت گر داستان های محبوب و مردمی، برخی وقایع تاریخی و هنر های کلاسیک روسیه است.
این عروسک ها برای اولین بار در چنین ابعاد غول آسایی ساخته و به نمایش گذاشته شده اند.
مدیر این پروژه و طراح آن، بوریس کراسنوف بود.
این نمایشگاه پس از دو سال در یک گنبد شیشه ای در بالای مرکز خرید بزرگ مسکو به نمایش گذاشته شد.

موزه زیر آب روسیه

یکی از موزه های جالب جهان، موزه زیر آب روسیه در کریمه است. این موزه در 100 متری ساحل کریمهدر عمق 15 متری دریای سیاه است. بازدیدکنندگان برای بازدید از این موزه باید با حداقل مهارت های غواصی آشنا باشند. این موزه به دو بخش تقسیم می شود، بخش نخست: مجموعه ای است از مجسمه های رهبران اتحاد جماهیر شوروی و در بخش دوم مجسمه مشاهیر تاریخ سیاست، پزشکی ،هنر و ادبیات، آثار و بنا های تاریخی و هنری جهان.
بازدید کنندگان با ورود به بخش اول با مجسمه لنین و استالین رو به رو می شوند و در بخش دوم با مجسمه ها مائو تسه تونگ، موسولینی و ناپلئون.
این موزه یکی از نادر ترین موزه های جهان است.

محمد بن جریر طبری

تاریخ نگار و قرآن پژوه (838-923 م)
محمد بن جریر طبری از مردم آمل بود اما پس از سفر های بسیار برای گردآوری حدیث، سرانجام در شهر بغداد ماندگار شد. او کتاب های دینی ارزشمندی نوشت که جامع البیان عن تاویل القرآن ،کهن ترین تفسیر قرآن ،از آن هاست.
طبری بسیاری روایات تفسیری پیشین را در این کتاب آورده است و در بسیاری از جا ها به تفسیر آیه ای از قرآن به کمک آیه ای دیگر می پردازد. این دین پژوه آشنا به علم زبان شناسی ،به جنبه های لغوی ،نحوی ،تاریخی و فقهی آیه های قرآن نیز پرداخته است.
طبری پس از کتاب تفسیر به نگارش کتاب تاریخ الرسل و الملوک پرداخت که شرح زندگی انسان از آفرینش تا سال 302 ق است.

قحطی سیب زمینی ایرلند

قحطی سیب زمینی به خشکسالی بزرگی اطلاق می شود که در سالیان 1845 تا 1852 در ایرلند اتفاق افتاد و طی آن بیش از یک میلیون نفر بر اثر بیماری و گرسنگی جان باختند و بیش از یک میلیون نفر دیگر به کشور های آمریکا ،استرالیا ،بریتانیاو کانادا مهاجرت کردند. چون غذای اصلی مردم ایرلند به ویژه طبقه فرودست سیب زمینی بود و در طی این سالها سیب زمینی ها دچار آفت شده بودند ،این خشکسالی بزرگ را قحطی سیب زمینی نیز نامیدند. در سال 1845 سیب زمینی ها توسط آفتی گیاهی که نوعی قارچ بود ،از بین رفتند.

خاستگاه سیب زمینی، خوراک عمده ایرلندیها، کوههای آند، واقع در آمریکای جنوبی بود. سیب زمینی در آب و هوای مرطوب ایرلند به خوبی رشد کرده، و بعنوان یک منبع غذایی خوب برای خیلی از کشاورزان فقیری که فقط قطعه کوچکی زمین داشتند، شناخته شد. سیب زمینی در قرون 17 و 18 میلادی غذای بسیاری از مردم اروپا به ویژه اروپای شمالی و ایرلند را تشکیل می داد که برای طبقه فرودست به ویژه کارگران، غذایی لذیذ ،انرژی زا و ارزان محسوب می شد.