ابن رسته

جغرافی دان و گزارشگر آثار باستانی (درگذشت 300 ق، 913 م)

ابن رُسته از مردم اصفهان بود و اندکی پیش از مرگش کتاب الاَعلاق النَفیسه (گرانمایه ترین گران مایه ها) را به نگارش در آورد. این کتاب به معرفی شهر های بزرگ جهان اسلام و برخی سرزمین های دیگر مانند، روم شرقی، سرزمین مجار ها، بلغار ها، روس ها و اسلاو ها و بخش هایی از شرق دور مانند کامبوج، می پردازد. آن چه گزارش این جغرافی دان ایرانی را از گزارش های معاصرانش مانند یعقوبی و جیهانی متمایز می سازد، اشاره به تاریخ شهر ها و آثار باستانی آن هاست.

حَتشِپسوت نخستین فرعون زن

فراعنه ی سلطنت جدید، مصر را از یک کشور مجزا به یک قدرت بین المللی تبدیل کردند. پسر احمس،آمِنحوتِپ اول (Amenhotep I) برای تقویت سلطه مصر بر همسایه جنوبی اش (نوبه) تلاش فراوانی کرد. فرعون بعدی، تحوطمس او (Thutmose I) سپاه مصر را به شرق فرستاد تا پس از سپری کردن مسیری حدود 1800 کیلومتر به رود فرات برسند. نوه او، تحوطمس سوم، بالاخره سلطه غیر قابل منازعه ی مصر را بر تمام خاور نزدیک و نوبه تثبیت کرد. در دوره حکومت او، امپراطوری مصر به اوج خود رسید.

رسیدن تحوطمس سوم به قدرت آسان نبود، زیرا او در هنگام مرگ پدرش، پسر بچه ای بیش نبود. مادر خوانده اش به نام حتشپسوت (Hatshepsut) نایب السلطنه شد، یک فرمانروای موقت که تا زمانی که فرمانروای قانونی به سنی برسد که بتواند بر تخت بنشیند، حکومت می کرد. حتشپسوت هم دختر و هم همسر فرعون بود و بعد از درگذشت همسرش، او تخت را برای خودش می خواست. ابتدا او تحوطمس سوم را از دربار دور کرد، سپس وزیر و سایر کارگزاران مهم را برای ملاقاتی فراخواند.