ماهی،نماینده ماه
ماهی:از آن جا که در ایران باستان ،گاهشماری بر مبنای «ماه» بوده است؛ ماهی،
نماینده ماه در مقیاس کوچک تر به حساب می آید . مقاله ای از آقای جعفر
سپهری درباره پرورش ماهی در دوران کهن به چاپ رسیده که حاکی از آن است که
به لحاظ اساطیری ،نخستین کسی که پرورش ماهی را انجام داده ،جمشید پیشدادی
بوده است؛ بعد ها این دانش از ایران به چین راه پیدا می کند. از نظر ایشان
،ایرانیان از دیرباز با پرورش ماهی آشنایی داشته اند و به عنوان نماد زندگی
در سفره هفت سین ،ماهی را برگزیده اند. البته ماهی می تواند تداعی کننده
ایزدبانوی آب باشد. چه آنکه معمولا ماهی ها را در روز سیزده فروردین در آب ها و چشمه سار ها رها می کنند و بدین گونه از ایزدبانو های آب، تمنای باران فراوان در سال پیش روی می کنند.
ساعت:ساعت، نماد زمان است و عقربه های آن گردش زمان را نشان می دهند ، هر سال به طور تقریب برابر 8766 ساعت می باشد.
شمع:در روزگاران دور ، نهادن آتشدان در سفره نوروزی اهمیت بسزایی داشت .امروزه آتشدان ها جایشان را به شمعدان ها داده اند شمع در این جا یادآور عنصر آتش است که همواره نزد ایرانیان، همچنان که شرحش رفت، پاک و مقدس به شمار می آید. شمع را نماد فروغ میترایی، روشنی، گرمی، مهر، سوختن و ایثار می دانند.
رنگ آمیزی تخم مرغ هم از دیگر رسوم نوروز به حساب می آید در شهر و روستا های ایران در هر خانه تعدادی تخم مرغ پخته می شود که این نیز با اصل برکت در ارتباط است.
تخم مرغ:تخم مرغ هفت سین همیشه در سفره هفت سین وجود داشته است و در غرب کشور باور بر این داشته اند که اگر کسی در روز اول عید ، تخم مرغ آب پز مصرف کند در سال پیش رو از مرض «گری» در امان خواهد بود.
تخم مرغ نماد کره زمین می باشد (اشیای مقدسی چون شیر ،ماست ،نمک ،تخم مرغ و ... را سفیدمانی می خوانند . برای مطالعه بیشر به مقاله ای از دکتر فرهادی به نام «مختصات شی مقدس و اصل هم ربایی قطب های هم نام ؛ مطادیق شیر ،آب ،آتش و سفیدمانی در فرهنگ ایرانی» که در شماره هفت و هشت نشریه نمایه پژوهش چاپ شده است مراجعه شود) چه آنکه به نقل از مینوی خرد آسمان، زمین و آب و هرچه هست مانند تخم مرغی می باشد( تخم مرغ نماد زندگی جدید است چنانچه جوجه ای پوست را می شکند تا وارد مرحله تازه از زنگی اش شود.) آسمان همانند تخم مرغی پیرامون زمین را فراگرفته است و زمین در میانه آسمان مانند زرده تخم مرغ است. هر چند باجلان فرخی در ترجمه کتاب اساطیر ایران آورده است که تخم مرغی که در مراسم نوروز پای سفره هفت سین نهاده می شود یاد آور اسطوره ای است که در آن مهر از تخم کیهانی، هستی می یابد.
در بین اعداد ، عدد صفر نشان دهنده تخم مرغ کیهانی و دو جنسی آغازین می باشد. در لحظه تحویل سال یک تخم مرغ نپخته را روی آینه مسطح می گذاشتند و علامت تحویل سال چرخیدن تخم مرغ بر روی آینه بود.(هینلز ،481:1383 )
شوربختانه امروزه تخم مرغ های مصنوعی جای تخم مرغ های طبیعی را در سفره هفت سین گرفته اند. آن وقت ما از عدم برکت در روزگارمان گله داریم؛ باید یاد آور شد از آن جا که این نوع طلب برکت به نوعی در ناخودآگاه جمعی ما ته نشست کرده است پس از انجام این مراسم می تواند حداقل در تلقین برکت نقش بسزایی داشته باشد
انگار تمام رسم و رسومات ما جنبه تشریفات پیدا کردن! نمیدونم چرا ما ایرانیها از اصل مطلب دورشونده خوبی هستیم؟ :(