هرودوت: پدر تاریخ

هرودوت،تاریخ نگار بزرگ یونانی قرن پنجم"پیش از میلاد" ،را امروزه «پدر تاریخ» می دانند و می ستایند، چون او نخستین تاریخ نگار غربی بود که تاریخ جامعی را تالیف کرد که می کوشید دقیق و منصفانه باشد.جملات آغازین کتابش به خواننده توضیح می دهد که چرا او دارد این تاریخ را می نویسد:

«این نتیجه ی پژوهش های هرودوت اهل هالیکارناس «شهری در ساحل ایونی»است که منتشر می کند،بدین امید که از این رهگذر یاد و خاطره ی آن چه را انسان ها انجام داده اند حفظ کند و از فراموشی کار های بزرگ و شگفت انگیز یونانیان و بربر ها و سهم شایسته شان از عزت و افتخار جلوگیرد ؛و افزون بر آن ،زمینه های کینه و دشمنیشان را شرح دهد.»

تاریخدانان مدرن هرودوت را به عنوان یک تاریخ نگار هم می ستایند و هم مورد نقد قرار می دهند. بدین سبب او را می ستایند که نخستین کسی بود که واقع نگری و انصاف را تا حدی رعایت می کرد.برای مثال توضیح می دهد که گرچه او پس از جنگ های ایرانیان به دنیا آمده است، برای گردآوری اطلاعات دست اول با یونانیانی که در آن نبرد ها شرکت داشتند مصاحبه کرده و از محل آن نبرد ها نیز بازدید به عمل آورده است. سپس توضیح می دهد که هنگامی که روایت های متناقضی از رویداد ها از سوی شرکت کنندگان در آن ها دریافت می کرده ، پیش از گزینش معقول ترین آن ها ،ارزش هر کدام از آن ها را به دقت ارزیابی می کرده است.در این خصوص ، هرودوت ظاهر پژوهش بی طرفانه ی علمی به کارش داد.

اما کارش بدون عیب ایراد نبوده. گرایش هرودوت به بزرگ نمایی و گزافه گویی تعصب او را در مورد یونانیان در برابر ایرانیان آشکار می سازد. او بار ها توجه خواننده را به سرشت ضعیف اخلاقی ایرانیان و سهل انگاریشان در سبک زندگی منحطی که به مال اندوزی ارج می گذارد در برابر یونانیان که به ساده زیستی و خصایل عالی اخلاقی بها می دهد، جلب می کند.

هرودوت را به خاطر تلاش هایش در جهت تالیف روایتی نسبتا متوازن از تاریخ غرب باستان، «پدر تاریخ» می دانند.

برگرفته از کتاب پارسیان- جیمز بارتر- ترجمه مهدی حقیقت خواه