کد ناپلئون
کد ناپلئون یا قانون مدنی فرانسه،مجموعه مدونی از مقررات قانونی است که پایه ی حقوق مدنی فرانسه را تشکیل می دهد.این قانون زیر نظر امپراطور فرانسه،ناپلئون بناپارت،در سال1804 تنظیم و تصویب گردید و اگرچه در آن زمان اولین قانون مدنی نبود که در اروپا تنظیم شده باشد،اما اساس حقوق مدنی در کشور های پیرو حقوق نوشته امروز است و بیشتر قوانین مدنی دنیا تحت تاثیر آن تنظیم شده اند.
ناپلئون بناپارت حقوقدانانی را که از هر حیث واجد صلاحیت باشند را انتخاب و مامور به تدوین قانون مدنی فرانسه نمود.او برای نشان دادن علاقه ی خود و اهمیت موضوع،در جلسات مذاکره و بحث آن ها حاضر می شد.او نتیجه ی کار گروه مزبور را از کشورگشایی های خود مهم تر و موثر تر می دانست.آن ها نه تنها قانون مزبور را بر اساس مبانی حقوقی«رومی-ژرمنی»و ارزش های جامعه فرانسه بنیان نهادند بلکه از حقوق دیگر کشور ها نیز بهره جستند.این قانون در سال1804 میلادی پایان یافت و در سال 1807 میلادی رسما به عنوان «کد ناپلئون»نامگذاری شد.
در فرانسه نیز از آن با عنوان یک سند افتخار و میراث ملی حراست می کنند و از تغییر و تبدیل آن حتی الامکان اجتناب می نمایند و اگر تحولات اجتماعی نیاز های جدیدی را مطرح کند،دیوان عالی آن کشور با تفسیر های مناسب از همان مواد راه حل های متناسب با نیاز های روز را استخراج می کنند.به عنوان مثال ماده ی1382 قانون مدنی فرانسه که مبنای مسئولیت مدنی را بر تقصیر نهاده از زمان ناپلئون یعنی از حدود دو قرن قبل تا کنون هیچ تغییری نکرده،در حالی که نیاز های جامعه در زمینه مسئولیت های مدنی دگرگونی بسیار پیدا کرده است و در نتیجه نظریات جدیدی از اواخر قرن نوزدهم و مخصوصا از اوایل قرن بیستم مطرح شده و دادگاه های فرانسه نیز با تفسیر های مناسب،نیاز های پیچیده و بروز جامعه پیشرفته فرانسه را حل کرده اند.
درباره ی قانون مدنی فرانسه و شرح تفسیر آن صد ها کتاب و رساله و هزاران مقاله توسط اساتید طراز اول حقوق این کشور و دیگر کشور ها نوشته شده و رویه قضایی این کشور در ده ها مجلد،پشتوانه نظری و علمی را به وجود آورده اند که در سرتاسر جهان مورد استفاده است.به نظر برخی از صاحب نظران،همین دوام و ثبات حقوقی که در نظام حقوقی فرانسه به وجود آمده باعث شده که این کشور یکی از اقطاب و بلکه بزرگترین قطب حقوقی جهان باشد.